پایگاه حسن خدمتگزار

  • خانه
  • جامعه شناسی
    • اندیشمندان و اندیشه ها
    • معرفی آثار
    • مقالات
    • نقد آثار جامعه شناسان
  • اندیشه ها
    • اندیشه های اخلاقی
    • اندیشه های دینی
    • اندیشه های جامعه شناختی
    • اندیشه های مدیریتی
    • کشکول
  • درس نامه ها
    • بررسی مسایل اجتماعی ایران
    • جامعه شناسی سازمان ها
    • جامعه شناسی توسعه
    • روش تحقیق
    • لینک های مفید
    • مبانی جامعه شناسی ۱
    • مبانی جامعه شناسی ۲
  • زندگی نامه
    • زندگی نامه
    • گالری تصاویر
    • خلاصه سوابق
  • ارتباط مستقیم

نقد: نسبت دین و جامعه شناسی

تیر ۱۷, ۱۳۹۳, توسط حسن خدمتگزار بدون دیدگاه

نقد:  نسبت دین و جامعه شناسی

مصطفی عبدی[۱]

مجله مطالعات جامعه شناختی جوانان ، سال چهارم، شماره ۱۰

چکیده:

حسن محدثی در مجله جامعه ­شناسی ایران (پاییز ۱۳۸۸) مقاله‌ای با عنوان؛ “دوتایی‌های جامعه‌شناسی دین” منتشر نمود، در این مقاله ده پرسش را بعنوان مسائل پیش‌روی مخاطبان جامعه‌شناسی دین مطرح و در قالب هشت دوتایی درصدد پاسخ گفتن به این سئوالات برآمده است. در ذیل دوتایی هشتم با عنوان؛ «جامعه­ شناسی‌دینی»/جامعه‌شناسی‌دین، پرسش‌هایی را در مقابل جامعه‌شناسی دینی قرار می‌دهد. وی در مقام منتقد نتیجه‌ می‌گیرد که جامعه‌شناسی دینی پاسخی برای این پرسش‌ها ندارد و در نهایت امکان وجود جامعه‌شناسی‌دینی را با کذایی خواندن آن مردود اعلام می‌کند. در همین راستا به انتقاد از آراء حسین ابوالحسن‌ تنهائی می‌پردازد. این مقاله با تامل بیشتر بر سئوالات و انتقادات مطرح شده می‌کوشد تا در مقام دفاع از امکان وجود «جامعه ­شناسی­دینی» به ابهامات مطرح شده در این زمینه از دیدگاه یکی از مهمترین شارحان آن (ح.ا.تنهائی) پاسخ دهد.

مفاهیم کلیدی: جامعه‌شناسی دینی، اصول موضوعه، فکر اجتماعی، نظریه جامعه‌شناسی

درآمد

 

دین با زندگی انسان‌ها آمیخته است، و بعنوان یکی از صورت‌های زندگی هم متأثر از آن است و هم تأثیرگذار برآن. بنابراین دین نقش مهمی در جوامع انسانی داشته، و براساس همین درجه اهمیت و جایگاه است که به یکی از موضوعات بیشتر بخوانید ←

نظریه ریخت بندی الیاس و افق تاریخی هابرمس

تیر ۱۷, ۱۳۹۳, توسط حسن خدمتگزار بدون دیدگاه
  •  معنی واقعی مدرن و مدرنیته چیست؟ چگونه و با چه روشهایی به یک فهم تاریخی برای حل مسایل جاری انسان برسیم؟ جهان معاصر و سرنوشت آینده­ی آن را چگونه توصیف و پیش بینی کنیم؟ رابطه فرد کنش­گر با جامعه، و قواعد روابط متقابل کنشگران را چگونه تبیین کنیم؟ فرایند کنش متقابل اجتماعی چگونه در بستر تاریخی آن قابل فهم است؟ و …. این­ها پرسش­هایی هستند که مورد توجه جامعه­شناسان متعددی بوده، از جمله نوربرت الیاس و جرج یورگن هابرمس که وجه تشابه زیادی در رویکردهای تاریخی به مسئله کنش و کنش متقابل دارند. در این جا به طور مختصر، نظریه­ی ریخت بندی(Figure) الیاس را در کنار دیدگاه افق تاریخی هابرمس ارائه می­کنیم. نوربرت الیاس، با توسل به مفاهیم و رهیافت‏های مختلف ساخت‏گرایی، کنش متقابل نمادین، تضاد، جامعه‏شناسی تاریخی و نظریه‏های مربوط به حکومت و شکل‏گیری آن تحلیلی جذاب و بدیع از ریشه­های تاریخی فرایند روابط و وابستگی متقابل مردم و شبکه‏های روابط متغیر انسانی در طول تاریخ با یکدیگر و همچنین فرایند توسعه و شکل گیری کنش­های متقابل اجتماعی و هویت جوامع جدید ارائه کرد.

بیشتر بخوانید ←

پارادایم نظری و فرانظری در جامعه‌شناسی نظری

تیر ۱۷, ۱۳۹۳, توسط حسن خدمتگزار بدون دیدگاه

نویسنده: دکتر حسین ابوالحسن تنهایی

جامعه‌شناسی نظری شاخه‌ای در رشته‌ی جامعه‌شناسی و حوزه‌ای خردتر در جستار نظریه‌ها و مکاتب جامعه‌شناسی است که به بررسی فرایندهای شناخت و ساخت نظریه‌ها، کشف پیوندهای فرانظری نظریه‌ها و نقد آنها به منظور پیدا نمودن شرایط نقد و تلفیق نظریه می‌پردازد. روشن است که وظیفه‌ی جامعه‌شناسی نظری از حوزه‌ی نظریه‌ها و مکاتب جامعه‌شناسی مجزا است. در حوزه‌ی نظریه‌ها و مکاتب شارحین نظریه‌ها تنها به شرح و نقد نظریه‌ها می پردازند، در صورتی که در جامعه‌شناسی نظری علاوه بر شرح و نقد نظریه‌ها، وظایف کشف عناصر اصلی هر نظریه، تشخیص مفاهیم اصلی مکتبی و فرامکتبی و پیدا نمودن روابط حساس هر کدام از مفاهیم، مهمترین اقدام‌های ضروری و نخستی است. برای انجام چنین مهمی بایستی به دو نکته‌ی اساسی توجه داشت: یکی پیدا نمودن اصول و قواعد هر رشته علمی و دوم استخراج عناصر حساس در هر نظریه و تفکیک مفاهیم مکتبی و فرامکتبی در هر کدام از نظریه‌ها.

بیشتر بخوانید ←

نقد کارکردگرایی از منظر مرتن

تیر ۱۷, ۱۳۹۳, توسط حسن خدمتگزار بدون دیدگاه

در اغلب متون و کتب نظریه­های جامعه شناسی، مرتن را در نحله فکری مکتب کارکردگرایی دسته بندی می­کنند، در حالی که مرتن علی رغم تحلیل­های کارکردی­ای که از واقعیت­ها و پدیده­های اجتماعی ارائه می­دهد، خود را کارکردگرا نمی­داند. پاسخ این پرسش که اگر مرتن کارکردگرا نیست چرا در مطالعات خود تحلیل­های کارکردی از امر اجتماعی ارائه نموده است، در گرو درک تفاوت دو دسته اصول و مفاهیم در نظریه­های جامعه­شناسان است که دکتر تنهایی آنها را با ارجاع به توصیه و تعاریف شارحینی مانند مرتن، بلومر، کالینز، بودن، بوریکو و باتامور، مفاهیم تحلیلی و مفاهیم مکتبی می­نامد.[۱] بیشتر بخوانید ←

مفهوم تحلیلی تضاد در شرح کالینز

تیر ۱۷, ۱۳۹۳, توسط حسن خدمتگزار بدون دیدگاه

این بحث تلخیص و گزیده­ای از رهنمودهای نظری دکتر تنهایی در شرح مبانی، و اصول و مفاهیمِ جامعه شناسیِ معرفتِ علمِ جامعه شناسی است. با این امید که کلیدی راه گشا برای فهم بهتر مفاهیم برای دانشجویان و علاقه­مندان و محققین حوزه­­ی نظری جامعه­شناسی باشد. [۱]تحلیل دیالکتیکی در اغلب نظریه­های ایستایی شناختی و پویایی شناختی جامعه شناسان، در شرح حرکت و رشد عناصر ساختی به چشم می­خورد. به این نحو جامعه­شناسان زمانی که خواسته­اند حرکت، تغییر، گذار، تحول و هرگونه پویایی اجتماعی را بفهمند یا تبیین کنند، ناگزیر از شناخت واقعیت دیالکتیکی جامعه بوده­اند(چه نام این واقعیت را واقعیت دیالکتیکی بگذارند، چه نگذارند). به اعتقاد بودن و بوریکو، سوء استفاده­ی سیاسی یا گرایشات مکتبی از مفهوم دیالکتیک موجب اجتناب برخی جامعه­شناسان از کابرد آشکار این اصطلاح شده است. اگر چه علی رغم این پرهیز، هرگز نتوانسته­اند کاربست مفهوم دیالکتیک را در فرایند تحلیل و تبیین یکسره رها کنند. لذا این گروه از جامعه­شناسان تنها از بکار بردن اصطلاح دیالکتیک پرهیز کردند، نه از “فکر اصلی دیالکتیک”. بیشتر بخوانید ←

معرفی کتاب”جامعه شناسی عرفانی”

تیر ۱۷, ۱۳۹۳, توسط حسن خدمتگزار بدون دیدگاه
  • مشخصات کتاب:
  • نویسنده: دکتر حسین ابوالحسن تنهایی
  • عنوان کامل کتاب: جامعه شناسی عرفانی در اندیشه ی عرفای مسلمان
  •  ناشر: بهمن برنا
  • نوبت چاپ: چاپ اول ۱۳۸۶ تهران
  • تعداد صفحات: ۳۰۶ صفحهجلد یازدهم مجموعه سیزده جلدی تخیل جامعه شناختی در بستر تاریخ

    دکتر تنهایی در پیشگفتار این کتاب چنین متذکر می­شوند:

” آنچه پیش روی دارید، … مطالعه­ای کوتاه پیرامون نگاه اجتماعی برخی از عرفای مسلمان می­باشد. یکی از وظایف این مطالعه تذکر این نکته است که عرفا در پژوهش عمق هستی و بیکرانه­ی جان که آن را مهمترین وظیفه­ی مطالعه­ی خود می­دانند و بنابر اصل وحدت، نگزیر بودند به جامعه نیز چون جلوه­ای از حقیقت هستی نگریسته، پیرامون آن اندیشیده ، آن را بر محک حقیقت بیشتر بخوانید ←

معرفی کتاب “جامعه شناسی تاریخی نظریه های متفکرین مسلمان”

تیر ۱۷, ۱۳۹۳, توسط حسن خدمتگزار بدون دیدگاه
  • نویسنده: دکتر حسین ابوالحسن تنهایی
  • ناشر: بهمن برنا
  • نوبت چاپ: چاپ دوم ۱۳۸۹
  • تعداد صفحات: ۳۶۹ صفحه
  • محل نشر: تهران

 

این کتاب دهمین جلد از مجموعه سیزده جلدی “تخیل جامعه شناختی در بستر تاریخ” است که توسط استاد تنهایی تدوین و تالیف شده است. وی در پیش گفتار چاپ دوم این اثر چنین توضیح می دهد:

 

“جامعه شناسی تاریخی نظریه، چه به معنای بررسی نظریه های اندیشمندان غربی و چه به معنای وارسی نظریه های متفکرین مسلمان و یا هر دین دیگری، به ناگزیر از دو قاعده پیروی می کند: یکی قواعد بررسی ساختارشناسی دستگاه نظری، که شرح آن در کتاب «جامعه شناسی نظری» به تفصیل آمده، و دیگری مراعات قلمرو جامعه شناسی معرفت، که در «جامعه شناسی شناخت و معرفت شناسی نظریه» شرح آن گقته شده است: بیشتر بخوانید ←

معرفی کتاب “جامعه شناسی دینی” دکتر تنهایی

تیر ۱۷, ۱۳۹۳, توسط حسن خدمتگزار بدون دیدگاه
  • مشخصات کتاب:
  • نویسنده: دکتر حسین ابوالحسن تنهایی
  • عنوان کامل کتاب: جامعه شناسی دینی در شرق باستان
  •  ناشر: انتشارات بهمن برنا
  • نوبت چاپ: چاپ و ویرایش دوم ۱۳۹۰ تهران
  • تعداد صفحات: ۲۰۳ صفحه
  • جلد دوم مجموعه سیزده جلدی تخیل جامعه شناختی در بستر تاریخ

این کتاب در پنج بخش و نوزده فصل تألیف شده، و دکتر تنهایی در پیشگفتار چاپ دوم آن را چنین معرفی می­کند:

“مطالب این کتاب با تلفیقی در قلمرو جامعه شناسی دین و جامعه شناسی دینی، و با توجه به قواعد جامعه شناسی تاریخی و جامعه شناسی معزفت تنظیم شده است. تنها در بخش دوم که پیرامون جامعه­ی عربی است، کانون اصلی بحث در جامعه شناسی دین و معرفت شناسی پیرامون موضوع انتقال قدرت تنظیم گردیده و از ورود به قلمرو جامعه شناسی دینی به عمد پرهیز شده است، زیرا این کار در دوجلد دهم و یازدهم این مجموعه انجام پذیرفته و در جلد دوازدهم نیز دنبال خواهد شد. بیشتر بخوانید ←

123
khedmatgozar

خروجی سایت

  • پیگیری نوشته‌ها با RSS
  • پیگیری دیدگاه‌ها با RSS

جستجو

آخرین نوشته‌ها

  • نقد: نسبت دین و جامعه شناسی
  • نظریه ریخت بندی الیاس و افق تاریخی هابرمس
  • پارادایم نظری و فرانظری در جامعه‌شناسی نظری
  • نقد کارکردگرایی از منظر مرتن
  • مفهوم تحلیلی تضاد در شرح کالینز
  • معرفی کتاب”جامعه شناسی عرفانی”
  • معرفی کتاب “جامعه شناسی تاریخی نظریه های متفکرین مسلمان”
  • معرفی کتاب “جامعه شناسی دینی” دکتر تنهایی
  • معرفی کتاب” جامعه شناسی فلسفی-دینی در غرب باستان”
  • هم فراخوانی کنش و اقتدار در هم سنجی مارکس و وبر
  • معرفی کتاب جامعه شناسی نظری
  • معرفی کتاب «جامعه‌شناسی معرفت و معرفت‌شناسی نظریه»
  • کتاب “باز شناسی تحلیلی نظریه های مدرن جامعه شناسی در مدرنیته میانی: بنیان گذاران”
  • معرفی دکتر ابوالحسن تنهایی ، جامعه شناس تفسیرگرا
  • معرفی کتاب های آمار دکتر مجید کفاشی

پیوندها

تازه‌ترین دیدگاه‌ها

  • رحیم کعبی: جناب دکتر بزرگوار وارجمند:واقعا خطابه بسیار مفیدتان که بمناسبت روز...
  • کلانتری: با سلام بسیار ممنون از اینکه خلاصه کتاب رو گذاشتین،...
  • امید منصوری: سلام استاد بزرگوار.خدا وکیلی جهاد کردید .و من الله توفیق

مطالب پربازدید

کلیه حقوق این سایت محفوظ است و برداشت مطالب تنها با ذکر منبع مجاز می باشد.